1. Ông có thể chia sẻ một chút thông tin về những nội dung mà ông sẽ trình bày tại hội thảo Innovatalk sắp tới không?

– Giáo sư Holst: Tôi sẽ trình bày về hiện trạng của việc sử dụng các thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 để điều trị bệnh đái tháo đường và béo phì. Tôi cũng sẽ giới thiệu một chút về những loại thuốc chúng ta đang có và tác dụng của chúng, những gì chúng ta có thể mong đợi và những lợi ích sức khỏe của các liệu pháp này và cơ sở khoa học của chúng. Đó là một bài thuyết trình ngắn gọn, vì vậy, tôi không thể nói quá nhiều, nhưng tôi sẽ cố truyền tải đầy đủ các ý chính.

2. Xin giáo sư giải thích một chút về vai trò của GLP-1 trong việc điều chỉnh sự thèm ăn và chuyển hóa glucose, cũng như tiềm năng trở thành liệu pháp điều trị cho bệnh béo phì không?

– Giáo sư Holst: Về nguyên tắc, GLP-1 là một hormone tốt từ ruột, tăng mạnh khi thức ăn có mặt ở ruột non và gửi tín hiệu qua hệ thống thần kinh đến não để bạn biết rằng bây giờ đã có đủ thức ăn trong ruột non, hệ tiêu hóa đang hoạt động và có thể quá tải, vì vậy chúng ta cần ngừng ăn. Nó sẽ gửi tín hiệu đến các thụ thể trong não để mất cảm giác ngon miệng khiến bạn ngừng ăn. Đồng thời, nó ức chế các chức năng của đường tiêu hoá như quá trình làm rỗng dạ dày và vận chuyển thức ăn trong ruột.

Nó cũng kích thích bài tiết insulin để hấp thụ các chất dinh dưỡng, thông qua kích thích tiết insulin và ức chế glucagon. Nhờ những tác động này, khi GLP-1 được đưa vào cơ thể, chúng ta sẽ thấy những tác dụng tương tự như giảm tiết insulin, giảm cảm giác thèm ăn và lượng thức ăn. Cơ chế của quá trình này liên quan đến việc kích hoạt các thụ thể trong não bộ, liên quan đến cả cân bằng nội môi và điều hòa khoái cảm với thức ăn.

Tác động đó sẽ được tạo ra trong cơ thể nếu bạn sử dụng một chất tương tự GLP-1, nhưng vấn đề là cần phát triển các chất có thời gian duy trì đủ lâu vì hormone nội sinh chỉ tồn tại trong cơ thể trong vài phút. Điều này đã được ngành công nghiệp dược phẩm khắc phục, có thể phát triển các chất chủ vận tác dụng kéo dài trên thụ thể GLP-1, do đó chúng ta đã có những chế phẩm thuốc sử dụng mỗi tuần một lần.

Thuốc này sẽ liên tục điều chỉnh sự thèm ăn và lượng thức ăn được nạp vào cơ thể. Khi glucose tăng cao, thuốc sẽ kích thích tiết insulin và đảm bảo rằng đường huyết được điều chỉnh trở lại ngưỡng bình thường. Đây là cơ sở để sử dụng peptide này trong điều trị cả béo phì và đái tháo đường.

3. Theo ông, đâu là những hướng đi hoặc lĩnh vực nghiên cứu trong tương lai đầy hứa hẹn nhất để giải quyết những nhu cầu trong chăm sóc bệnh nhân liên quan đến GLP-1?

– Giáo sư Holst: Vấn đề lớn nhất hiện nay là cung ứng các thuốc chủ vận GLP-1 và giá thành. Đây là hai khía cạnh cực kỳ quan trọng, đặc biệt là trên toàn cầu, do đó triển vọng trong tương lai là có thể sản xuất các loại thuốc dễ dàng sử dụng và rẻ hơn. Các thuốc tiêm trên thực tế là chế phẩm sinh học, hầu hết được sản xuất bởi các công nghệ thành phần và không dành cho tất cả mọi người, cần có chuyên môn rất cao. Vì vậy, các thuốc phân tử nhỏ tổng hợp hóa học sẽ dễ dàng sử dụng hơn.

Và may mắn là những hợp chất mới này đang được sản xuất tại nhiều nơi, bao gồm những loại đã được và chưa được giấy phép. Tất cả những điều này sẽ góp phần gây áp lực rất lớn lên giá thành. Vì vậy, giá sẽ giảm và là những động lực lớn ở Hoa Kỳ, buộc các công ty giảm giá các loại thuốc khi giá bán cao hơn chi phí sản xuất.

Áp lực sẽ buộc các công ty phải giảm giá, dù các công ty đang trong giai đoạn được bảo hộ bằng sáng chế và là khoảng thời gian thu lợi nhuận từ khoản đầu tư ban đầu. Chúng ta sẽ có nguồn cung tốt hơn và giá thấp hơn. Tôi không chắc sẽ mất bao lâu để những vấn đề này được giải quyết. Trên thực tế, đó là vấn đề cấp bách nhất với thuốc chủ vận thụ thể GLP-1.

Ngoài ra, việc nghiên cứu tất nhiên luôn hướng đến những kết quả tốt hơn, chính xác hơn với ít tác dụng phụ hơn. Có rất nhiều nghiên cứu đang diễn ra để đạt được cách hiểu chính xác về những tác dụng phụ xảy ra trong não, vì đây là những chức năng của não. Các nhà khoa học cũng đang tìm hiểu xem liệu có thể tách biệt các tác động điều trị đối với hiệu quả và sự thèm ăn khỏi các tác dụng phụ. Đây là những khía cạnh rất quan trọng, vì vậy việc phát triển các thuốc mới và kết hợp các thuốc sẽ giúp chúng ta ngày càng hiểu nhiều hơn về sự điều hoà thèm ăn. Do đó, có thể các thuốc khác cũng sẽ phát huy tác dụng.